ΒΕΛΕΣΤΙΝΟ καιρός

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Τα μνημεία για τον Ρήγα στο Βελεστίνο

Από την Ομάδα Τουριστικής Προβολής του Δήμου Ρήγα Φεραίου
Τα μνημεία για τον Ρήγα στο Βελεστίνο
Φωτογραφία: Φοίβος Παπαγεωργίου / Μουσικό Βαγόνι

Είναι αλήθεια ότι οι ιδέες και τα οράματα μένουν για πάντα ζωντανά, ιδιαίτερα, αν πρεσβεύουν αξίες, όπως η Ελευθερία, η Ισότητα, η Δημοκρατία, αξίες πανανθρώπινες, που αποτυπώνονται στο πολύπλευρο έργο του Ρήγα Βελεστινλή.

Παρ’ όλα αυτά η μνήμη των ανθρώπων δραστηριοποιείται και ανατροφοδοτείται από υλικά μνημεία που δείχνουν το σεβασμό μας στις σπουδαίες προσωπικότητες του παρελθόντος.

Από τη γενέτειρα του Ρήγα, βέβαια, δε θα μπορούσαν να λείπουν τα μνημεία, τα αφιερωμένα στη μνήμη του. Η ανέγερση, όμως, ενός ανδριάντα για το Ρήγα δεν ήταν μία εύκολη υπόθεση. Έλληνες από την μακρινή Ινδία, πολιτευτές από την Πελοπόννησο αλλά και Δήμοι από όλη την Ελλάδα, ιστορικοί και ρομαντικοί ποιητές, μαθητικοί θίασοι και ανώνυμοι πολίτες, όλοι ένωσαν τις προσπάθειές τους ώστε να ανεγερθεί μνημείο του Ρήγα στο Βελεστίνο. Ας πάρουμε τα πράγματα όμως από την αρχή.

Μέχρι την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1881 προφανώς δε θα μπορούσε να υπάρξει μνημείο του Ρήγα στο Βελεστίνο. Μόνο οι προφορικές παραδόσεις των κατοίκων κρατούσαν ζωντανή τη μνήμη του. Μετά την απελευθέρωση, το 1889, ξεκινούν οι έρανοι για την ανέγερση ανδριάντα.

Στους εράνους συμμετέχουν Δήμοι, όπως ο Δήμος Τρικαίων, Καρδίτσης, Τιτανίου, Γόμφων, Αιγινίου. Θερμός υποστηρικτής της ιδέας ανέγερσης ανδριάντα ήταν ο Σπυρίδων Λάμπρος, ο οποίος προτείνει να στηθεί μνημείο το 1898, με τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τον μαρτυρικό του θάνατο.

Μαθητές γυμνασίου, το 1893, ετοιμάζουν θεατρική παράσταση και με μια συγκινητική χειρονομία προσφέρουν τα έσοδα της "υπέρ ανδριάντος του Ρήγα". Ο υποπρόξενος της Ελλάδας στην Ινδία προσφέρει χρηματικό ποσό για τον ίδιο σκοπό. Ο 19ος αι. όμως, περνάει δίχως να κατασκευαστεί μνημείο για τον Ρήγα.

Παιδιά και εκπαιδευτικοί της Σχολής Τρύφωνος Κοντογεωργίου από το Βόλο κατά την επίσκεψή τους στο Βελεστίνο για να τιμήσουν το Ρήγα Βελεστινλή, στο χώρο `Σπίτι του Ρήγα`. Μπορεί να παρατηρήσει κανείς και το κεφάλι - προτομή του Ρήγα Βελεστινλή (άγνωστο που βρίσκεται πλέον) μπροστά στο μνημείο - Σταυρό, ο οποίος είχε τοποθετηθεί λίγα χρόνια νωρίτερα.

Ο φλογερός ποιητής Σπύρος Ματσούκας στις αρχές του 20ου αι. περιοδεύει στην Ελλάδα κάνοντας εράνους για την ανέγερση μνημείου.

Οι προσπάθειές του αποδίδουν καρπούς και το 1926 στήνεται η προτομή του Ρήγα, έργο του διάσημου γλύπτη Πέτρου Ρούμπου.

Η προτομή στο `Σπίτι του Ρήγα`

Η προτομή αυτή βρίσκεται σήμερα στο μέρος "Σπίτι Ρήγα" αλλά μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980 βρισκόταν στο μέρος, όπου σήμερα είναι ο ανδριάντας του Ρήγα.

Στη θέση όπου είναι το σπίτι του Ρήγα, όμως, υπήρχε από πολύ νωρίς ένας λιτός, μαρμάρινος σταυρός αφιερωμένος στη μνήμη του, μετατρέποντας το μέρος σε τόπο προσκυνήσεως για τους ντόπιους αλλά και τους επισκέπτες του Βελεστίνου.

Ο Σταυρός στο `Σπίτι του Ρήγα`

Ο Σταυρός στο προαύλιο του Ιερού Ναού Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης

Ο σταυρός αυτός σήμερα βρίσκεται στον προαύλιο χώρο του ναού του Αγίου Κωνσταντίνου. Τελευταίος χρονολογικά, το 1980, στήθηκε ο ανδριάντας του Ρήγα (έργο των γλυπτών Θύμιου Πανουργιά και Ηλία Καντζιλιέρη) σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, ο οποίος με τη μνημειακή του σκάλα προδιαθέτει τον επισκέπτη για την σημασία του τόπου.

Ο ανδριάντας του Ρήγα, έργο των γλυπτών Θύμιου Πανουργιά και Ηλία Καντζιλιέρη, που τοποθετήθηκε επι Δημαρχίας Β.Καραμπερόπουλου / Φωτογραφίας - Φοίβος Παπαγεωργίου

Φωτογραφία: Φοίβος Παπαγεωργίου / Μουσικό Βαγόνι