Η αναπνοή είναι η πιο σημαντική από τις βασικές για την επιβίωση ανάγκες μας και συνδέεται με πάρα πολλές λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος. Η ρινική αναπνοή είναι η πρώτη επιλογή της φύσης, καθώς λειτουργεί ως φυσικός υγραντήρας και φίλτρο του αέρα που εισπνέουμε. Αν και είναι απόλυτα φυσιολογικό να αναπνέουμε από το στόμα, η συστηματική και χρόνια  στοματική αναπνοή  θεωρείται επιβαρυντικός παράγοντας για την  υγεία και ανάπτυξη του ατόμου. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, ακολουθεί το άτομο σε όλη τη διάρκεια της ζωής του προκαλώντας σειρά προβλημάτων.

Η στοματική αναπνοή είναι μία έξη που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε αλλεργική ρινίτιδα και σε υπερτροφικές αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια), εκμύζηση δακτύλου και χρόνια ρινική συμφόρηση. Αυτές οι καταστάσεις δυσκολεύουν τη ρινική αναπνοή και οδηγούν τον οργανισμό  στην αμέσως επόμενη επιλογή: την στοματική αναπνοή.

Κατά τη στοματική αναπνοή δεν  λαμβάνουμε την απαραίτητη ποσότητα οξυγόνου με αποτέλεσμα να οξυγονώνεται ελλιπώς ο εγκέφαλος, έτσι ο  οργανισμός προσπαθεί να λειτουργήσει αντισταθμιστικά με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η ποιότητα του ύπνου κάτι που επηρεάζει την ανάπτυξη και τη σχολική επίδοση των παιδιών. Για αυτό το λόγο, πρόσφατες μελέτες σχετίζουν τη στοματική αναπνοή των παιδιών με τη διάσπαση προσοχής-υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) και τις μαθησιακές δυσκολίες. Στους ενήλικες η περιορισμένη συγκέντρωση οξυγόνου στο αίμα σχετίζεται με υψηλή πίεση, καρδιαγγειακά προβλήματα, υπνική άπνοια.

Η χρόνια και συστηματική στοματική αναπνοή επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη του στοματογναθικού συστήματος, αναπτύσσοντας μυϊκές και σκελετικές αλλαγές και  δημιουργώντας συνήθως ένα χαρακτηριστικό προσωπείο γνωστό ως αδενοειδές προσωπείο, δηλαδή, μακρύ και στενό πρόσωπο και στόμα, στενή γνάθο, στενή και  ψηλή υπερώα και  στενή ή πεπλατυσμένη μύτη με μικρά και μη επαρκώς ανεπτυγμένα ρουθούνια. Η ανατομία και η λειτουργικότητα του στόματος επηρεάζεται εξαιτίας της λανθασμένης θέσης της γλώσσας προκαλώντας ανώμαλη σύγκλειση των δοντιών, ουλίτιδα, άσχημη αναπνοή, ξηροστομία και τερηδόνα. Άλλα χαρακτηριστικά του αδενοειδούς προσωπείου είναι το ουλώδεςχαμόγελο, στενό και αδύναμο άνω χείλος, σαρκώδες κάτω χείλος.

Επιπλέον, επηρεάζεται η φυσιολογία του σώματος και συνήθως  παρατηρούνται πονοκέφαλοι, συχνά κρυώματα και ενοχλήσεις στον λαιμό, δυσκολίες πέψης, διαταραχές ύπνου και χρόνια κούραση. Αλλαγές παρατηρούνται και στη στάση του σώματος, καθώς  ο οργανισμός πασχίζει να ανοίξει τον αεραγωγό με αποτέλεσμα το κεφάλι να γέρνει μπροστά και να κυρτώνουν οι ώμοι.

Για την αποκατάσταση των παραπάνω δυσκολιών η λύση δεν είναι απλά το κλείσιμο του στόματος, διότι οι μύες έχουν πλέον προγραμματιστεί να λειτουργούν για να εκτελούν τη στοματική αναπνοή. Οι μύες πρέπει να εκπαιδευτούν ξανά ώστε να λειτουργήσουν σωστά. Μετά από τη θεραπεία ή αντιμετώπιση του βασικού αιτίου (αλλεργία, κρεατάκια κλπ.) συστήνεται μια μυολειτουργική εξέταση του στοματοπροσωπικού μηχανισμού από έμπειρο λογοθεραπευτή για να εντοπίσει τις αλλαγές στη λειτουργικότητα των μυών και τις αναπνευστικές συνήθειες. Η θεραπεία αποτελείται από ασκήσεις που προγραμματίζονται εξατομικευμένα και απαιτεί την άμεση συνεργασία και εμπλοκή του ατόμου. Μπορεί να συνδυαστεί με την ορθοδοντική θεραπεία παράλληλα, πάντα σε συνεννόηση με τον ειδικό ορθοδοντικό. Είναι πολύ σημαντικό, εφόσον εντοπιστεί η συστηματική στοματική αναπνοή (συνήθως από ΩΡΛ), να ξεκινήσει άμεσα η μυολειτουργική θεραπεία ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος εμφάνισης των προβλημάτων στη σχολική επίδοση και στη γενικότερη υγεία του παιδιού.