Κάθε Σεπτέμβριο οι απόφοιτοι του λυκείου έχοντας περάσει επιτυχώς τη διαδικασία των πανελλαδικών εξετάσεων ανοίγουν τα φτερά τους για να ξεκινήσουν ένα νέο και συναρπαστικό κεφάλαιο στη ζωή τους, αυτό των φοιτητικών τους χρόνων. Δεν είναι όμως οι μόνοι που ανοίγουν ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή τους αλλά και οι γονείς τους, οι οποίοι βιώνουν το Σύνδρομο της Άδειας Φωλιάς.

Ο όρος "άδεια φωλιά" είναι μια ψυχολογική κατάσταση και αναφέρεται στην περίοδο αυτή της ζωής κατά την οποία ένα ή περισσότερα παιδιά φεύγουν από το σπίτι. Παρατηρείται κυρίως όταν τα παιδιά φεύγουν για το σχολείο, το πανεπιστήμιο ή όταν παντρεύονται και φεύγουν από το πατρικό τους σπίτι για να ζήσουν με τον ή την σύντροφο τους. Τα συναισθήματα που βιώνονται από τους γονείς είναι κυρίως λύπη, αίσθημα απώλειας, δυσφορίας αλλά και ματαίωσης. Επηρεάζει και τους δύο γονείς αλλά παρατηρείται περισσότερο στις γυναίκες. Σύμφωνα με το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών, το οποίο βρίσκεται στην Πέμπτη έκδοση του, το σύνδρομο της άδειας φωλιάς δεν αποτελεί κλινική διάγνωση.

Ποιοι είναι λοιπόν οι λόγοι που οδηγούν σε αυτή την ψυχολογική κατάσταση τους γονείς; Σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζουν οι ποικίλοι ρόλοι που έχουμε στη ζωή μας και το πώς αυτοί καθορίζουν την ταυτότητα μας ως προσωπικότητες. Όσο πιο σημαντικός είναι ένας ρόλος στη ζωή μας, τόσο πιο σημαντική φαίνεται να γίνεται και η συγκεκριμένη πλευρά της ζωής μας. Στην περίπτωση μας συγκεκριμένα, ο ρόλος του γονέα αποτελεί σημαντικό μέρος της ταυτότητας ενός ατόμου. Οι γονείς συχνά παλεύουν με ένα βαθύ συναίσθημα "απώλειας" όχι μόνο για τους λείπει το παιδί τους αλλά επειδή η ταυτότητα τους έχει επηρεαστεί σημαντικά.

Ας εξετάσουμε όμως τώρα τους λόγους για τους οποίους οι γυναίκες βιώνουν πιο συχνά το Σύνδρομο της Άδειας Φωλιάς. Για τη γυναίκα ο ρόλος της μητρότητας προβάλλεται ως ένας πρωταρχικός ρόλος είτε εργάζεται είτε δεν εργάζεται. Είναι ένας βασικός ρόλος στη ζωή της στον οποίο αφιερώνεται. Η απουσία των παιδιών από το σπίτι μπορεί να την οδηγήσει να αισθανθεί ένα μεγάλο κενό στην καθημερινότητα της. Αυτό μπορεί να οδηγήσει κυρίως τις full-time moms σε κρίση ταυτότητας και σε μια αναζήτηση για το πώς θα καλύψουν τον χρόνο που συνήθιζαν να αφιερώνουν στη φροντίδα του παιδιού τους. Ο τρόπος κοινωνικοποίησης της γυναίκας, ο μητρικός ρόλος και η ατομική προσαρμογή κάθε γυναίκας σε αυτό τον ρόλο μπορούν να συμβάλλουν στο Σύνδρομο της Άδειας Φωλιάς. Στην εποχή μας βέβαια λόγω του υψηλού ποσοστού των εργαζόμενων μητέρων, οι γυναίκες βιώνουν αυτά τα συναισθήματα σε πιο ήπιο βαθμό καθώς υπηρετούν και άλλους ρόλους στην καθημερινότητα τους.

Έτσι, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι παρόλο που οι γονείς ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να γίνουν ανεξάρτητα, η εμπειρία το να φεύγουν από το σπίτι για να ανοίξουν καινούργιους κύκλους στη ζωή τους μπορεί να είναι οδυνηρή. Είναι δύσκολο για τους γονείς να μην έχουν παιδιά στο σπίτι να φροντίσουν, τους λείπει η καθημερινότητα τους και η συντροφιά τους και ανησυχούν για την ασφάλεια και την ικανότητα τους να φροντίσουν τους εαυτούς τους.

Υπάρχουν όμως τρόποι με τους οποίους θα μπορούσε αυτή η αλλαγή να γίνει με πιο ομαλό τρόπο. Μια πολύ καλή συμβουλή θα ήταν να προετοιμαστείτε για την αναχώρηση. Για παράδειγμα προετοιμάστε τα παιδιά για την καινούργια τους ζωή, μάθετε τους να μαγειρεύουν, να ψωνίζουν, να διαχειρίζονται τα χρήματα τους και να γνωρίζουν την αξία τους αλλά και να γνωρίζουν να κάνουν τις βασικές δουλειές του νοικοκυριού. Μην καταστροφολογείτε ότι δε θα τα καταφέρουν, εμπιστευτείτε τα σε αυτή την περιπέτεια και πείτε τους ότι σε όποια δυσκολία αντιμετωπίσουν είστε εκεί για να τα στηρίξετε. Δώστε τους την αίσθηση του ανήκειν και της ασφάλειας. Επίσης, μπορείτε να βρείτε νέους τρόπους να επικοινωνείτε μαζί τους, ειδικά με όλα τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα που διαθέτουμε. Όσο για εσάς τους ίδιους, δείτε το σαν μια ευκαιρία τώρα που έχετε ελεύθερο χρόνο να ικανοποιήσετε τις δικές σας ανάγκες. Εκφράστε τα συναισθήματα σας για αυτό που σας συμβαίνει και αναζητήστε στήριξη από τον ή την σύζυγο, τους συγγενείς και τους φίλους σας. Αναζητήστε νέα ενδιαφέροντα και ασχολίες, ίσως ξεκινήστε να προσφέρετε εθελοντική εργασία. Ακόμη, θα έχετε το χρόνο να γνωρίσετε νέους ανθρώπους και να ξεκινήσετε νέες φιλίες.

Τέλος, αυτό που θα έπρεπε να σκέφτονται όλοι οι γονείς είναι ότι κατάφεραν να μεγαλώσουν παιδιά ικανά να βγουν στον έξω κόσμο, να επιβιώσουν και να ευτυχήσουν. Αφήστε τα παιδιά σας να κάνουν τα δικά τους λάθη, στηρίξτε τα στις επιλογές τους. Εσείς θα είστε πάντα εκεί να τα στηρίξετε όταν θα το έχουν ανάγκη.